Nu we al een flink aantal maanden hebben moeten wennen aan de nieuwe werkelijkheid, verschijnen er steeds meer onderzoeken over de effecten van de situatie op werknemers. Enerzijds zijn er zorgen over dreigende burn-outs: denk alleen al aan de berichten over de zorgmedewerkers die niet van hun oververmoeidheid herstellen. Maar ook de grote groep jongeren worstelen: uit onderzoek van EenVandaag onder 25.000 opinieleden bleek dat zij steeds meer mentale klachten krijgen door het gevoel geïsoleerd te raken nu zij veelal op afstand onderwijs moeten volgen en veel sociale activiteiten niet meer kunnen uitvoeren. Zorgwekkend aangezien dit waarschijnlijk nog een flinke tijd zo zal blijven.
Tegelijkertijd zijn er ook positieve berichten. Zo bleek uit onderzoek van TNO onder 10.000 werknemers dat ondanks het feit dat voor 6 van de 10 werknemers hun werk veranderd is, dit niet heeft gezorgd voor meer burn-out klachten. Deze zijn van hetzelfde niveau als voor de crisis. Dit is opvallend. Een verklaring kan zijn dat de voorwaarden om zo optimaal mogelijk thuis te kunnen werken door de coronacrisis op grote schaal beter zijn geworden; werkgevers moesten wel. Wellicht dat dit een positief (stressverlagend) effect had op veel mensen die voorheen niet stonden te springen om thuis te werken. Ongetwijfeld gaan we hier de komende tijd nog meer over horen, aangezien er volop onderzoek wordt gedaan.
Voor nu kunnen we al concluderen dat de situatie zeer complex én veelomvattend is, omdat de coronacrisis effect heeft op iedereen, in elke sector, in elk beroep en met elk opleidingsniveau. En in feite kan alleen de tijd uitwijzen wat de effecten van de coronacrisis op de motivatie en de vitaliteit voor wie op de langere termijn zijn. Waarschijnlijk duurt de situatie nog wel een tijdje en juist daarom is het belangrijk dat werkgevers en werknemers samen aan de slag gaan om te blijven werken aan een zo optimale match tussen mens en werk. Daarvoor is maatwerk nodig. Dat vraagt om verdieping, in het echt zien van de mens in de werknemer. Nu meer dan ooit.
Opgelegd thuiswerken vraagt om aanpassing
Het verschilt per persoon hoe je omgaat met de veranderingen die de coronacrisis met zich meebrengt. Dat heeft te maken met een complex samenspel van factoren, want aanpassing van de werksituatie is een ding, maar de coronacrisis kan mensen juist op emotioneel en sociaal raken: de veilige basis. Denk aan de dagelijkse zorgen om de eigen gezondheid of die van kwetsbare familieleden en/of vrienden en het regelmatig piekeren of juist kansen zien als het gaat om de economische gevolgen van de crisis. Vergeet ook niet het effect van het veranderde sociale leven: in hoeverre heb je oude gewoontes moeten loslaten? En wat doet of deed dit met je? Dit alles bij elkaar kan ongemerkt dagelijks een rol spelen als het gaat om energieverlies. Dit menselijke stukje speelt een belangrijke rol als het gaat om vitaliteit en motivatie voor de veranderde werksituatie.
Waarom? Omdat het opgelegde thuiswerken in meer of mindere mate om aanpassing vraagt en dit energie van je vraagt. Ook al treedt er na enige tijd wellicht een vorm van gewenning op, de omslag naar op afstand werken kan een energieslurpend effect op je hebben. Zoals hoogleraar Huub Middelkoop, hoogleraar neuropsychologie en klinisch neuropsycholoog bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in de Trouw al zei: “De pandemie heeft een groot aanpassingsvermogen van mensen gevraagd. In het begin was het misschien lekker rustig: de prikkels van werk en school waren weg. Maar op termijn kost die abrupte aanpassing bakken energie. Vooral als deze niet vanuit jezelf komt maar van buitenaf wordt opgelegd, vereist dat de nodige mentale veerkracht.”
Thuiswerken? Heerlijk..of toch niet?
Opvallend is dat er grote verschillen zijn qua ervaringen met thuiswerken. Zeker als we kijken naar hoeveel energie dit vraagt qua aanpassing. Terwijl sommige mensen het altijd al heerlijk vonden door de flexibiliteit en het gevoel van vrijheid, kunnen anderen zaken zoals fysieke samenwerking, de gewoontes op de werkvloer en de werkplek buitenshuis erg missen. Zij zouden in de pre-coronatijd niet snel zelf initiatief hebben genomen om thuis te gaan werken. En dan de omslag naar het online werken. Lang niet iedereen vaart daar goed bij. Sommige werken langer door, worden online meetingsmoe en schieten in overcompenserend gedrag. Mede omdat ze moeten wennen aan aansturing op afstand, kan het zijn dat ze juist extra hard gaan werken om zichtbaar te blijven. Dit gedrag is te begrijpen als je je verdiept in de drijfveren van mensen en hun houding ten opzichte van werken op afstand. Hier is jaren geleden al onderzoek naar gedaan door TNO en Profile Dynamics in 2013 hiernaar is daarom actueler dan ooit! Hier lees je daar meer over.
Het is een aanrader om juist nu hier meer over te weten te komen. Want als je weet welke waardesystemen voor mensen spelen, kun je ook zien welke behoeftes hieraan gekoppeld zijn en zie je ook waarom bepaalde zaken voor hen in de coronatijd juist wel of minder positief uitpakken. Daarmee is het ook te verklaren waarom juist nu, er wisselende berichten naar buiten komen als we kijken naar de eerste effecten van het thuiswerken.
Wat maatwerk betekent
Als je namelijk weet welke drijfveren mensen hebben, ga je allereerst begrijpen welke behoeftes zij hebben als het gaat om zaken als taken, samenwerkingen en aansturing. Dat is een belangrijke basis, want als je hier inzicht in hebt, kun je hierop inspelen en zo hun motivatie aanspreken. Hoe beter het werk namelijk bij de mens aansluit, hoe meer hun vitaliteit en motivatie zal verbeteren. Dat is juist belangrijk in deze tijd die veel van mensen kan vragen. Vaak kun je met kleine aanpassingen al positieve effecten bereiken.
Hoe je dit doet? We hebben een stappenplan van je.
1. Kom meer te weten over drijfveren en intrinsieke motivatie. Hiervoor kun je onze whitepapers lezen (we hebben zowel een whitepaper voor werknemers als voor werkgevers).
2. Kijk of je de drijfveren in jezelf en werknemers herkent.
3. Hulp nodig? Doe een drijfverenanalyse of geef jouw werknemer op.
4. Verdiep je in de behoeftes die er spelen. Tip! Lees de whitepaper over werken op afstand.
5. Ga in gesprek en verken waar de match tussen mens en werk verbeterd kan worden.
6. Probeer in praktijk wat de effecten zijn van de veranderingen, ervaar en stel bij! Het is een ongoing process, dus blijf investeren in gesprekken.
